DERMOSKOPİ VE BEN KONTROLÜ
Dermoskopik Muayene
Dermatoskop, cildin yüzeyine, saçlı deriye veya tırnaklara yakından bakmak ve deri lezyonlarını incelemek için kullanılan bir tıbbi cihazdır. Bu cihaz, lezyonların renk, yapı ve desenini daha ayrıntılı bir şekilde inceleme olanağı sağlar ve dermatologlar tarafından özellikle cilt kanseri taramalarında ve cilt lezyonlarının değerlendirilmesinde başta olmak üzere tüm deri hastalıklarını yakından incelemek, saç ve saçlı deri hastalıkları ve tırnak hastalıklarının teşhisinde ve takibinde yaygın olarak kullanılır.
El Dermatoskopları, lezyonları daha detaylı gözlemlemek için derinin yüzeyine yaklaşık 10 kat büyütmek gibi bir büyütme sağlar. Bu sayede dermatologlar, derideki anormallikleri daha iyi değerlendirebilir, cilt kanseri veya diğer deri problemlerini daha erken teşhis edebilirler. Bilgisayarlı dermoskoplar ise 70 kata kadar büyütme sağlayabilen çok daha güçlü cihaz sistemleridir. Ayrıca özellikle bilgisayarlı dermatoskopi sistemleri dijital özelliklere sahiptir ve görüntüleri kaydedebilir ve bilgisayar sistemleri ile entegre edilebilir, böylelikle hastaların takibinde çok daha yardımcı olmaktadır.
Ben Kontrolü/Nevus Takibi
Nevus," yaygın olarak "ben" olarak adlandırılan deri lezyonlarına verilen tıbbi terimdir. Nevuslar, genellikle derinin melanosit adı verilen hücrelerinden kaynaklanan pigmentli lezyonlardır. Bunlar genellikle kahverengi, siyah, ten rengi veya hafif renkli olabilirler.
Nevuslar farklı türlerde görülebilir ve her nevus benzer görünmeyebilir.
Epidermal nevuslar, derinin üst tabakasından kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir.
Dermal nevuslar, derinin alt tabakalarından kaynaklanır ve genellikle kabarık ve cilt renginden daha koyu renkte olabilirler.
Displastik Nevuslar: Düzensiz sınırlara, renk değişikliklerine veya asimetrik özelliklere sahip nevuslardır.
Nevuslar genellikle iyi huylu olsa da, bazı durumlarda melanom olarak adlandırılan cilt kanseri türüne dönüşebilirler veya bazı kişilerde normal ciltte sonradan gelişen nevus benzeri yapılar aslında melanom başlangıcı olabilir. Bu nedenle, deri lezyonlarınızı düzenli olarak takip etmek ve herhangi bir değişiklik durumunda bir dermatoloğa başvurmak önemlidir. Eğer bir nevusunuz hakkında endişeleriniz varsa veya herhangi bir değişiklik fark ederseniz, bir dermatologla görüşmek en iyi adımdır. Herhangi bir cilt rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır.
Deri Kanserleri ve Kanser Öncüsü Lezyonlar
Aktinik Keratoz
Aktinik keratoz, cildin güneşe maruz kalma sonucu hasar görmesiyle oluşan yüzeyel cilt lezyonlarıdır.
Ayrıca "güneş lekeleri" veya "güneş hasarı" olarak da adlandırılırlar. Aktinik keratozlar, cildin açık
renkli veya güneşe daha fazla maruz kalan bölgelerinde, özellikle yüz, kulaklar, eller, kollar ve boyun
gibi bölgelerde sıkça görülür.
Aktinik keratozların belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Kabuklu veya kabarık lezyonlar: Ciltte kaba veya kabuklu lezyonlar şeklinde görünen yüzeyel lezyonlar.
Renk değişiklikleri: Lezyonlar genellikle kırmızı, pembe, kahverengi veya gri renkte olabilir.
Kaşıntı veya yanma: Aktinik keratozlar bazen kaşıntı veya hafif yanma hissi ile ilişkilendirilebilir.
Aktinik keratozlar genellikle kanser öncesi lezyonlar olarak kabul edilir, yani kansere dönüşme
potansiyeline sahip olabilirler. Ancak, tüm aktinik keratozlar kansere dönüşmez. Bazıları düzelirken,
diğerleri kanserli hücrelere dönüşebilir. Bu nedenle, aktinik keratozlar ciddiye alınmalı ve tedavi edilmelidir.
Tedavi seçeneği, lezyonların büyüklüğü, konumu ve hastanın sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi
seçenekleri arasında kriyoterapi (dondurma tedavisi), koterizasyon (elektrikle yakma), topikal ilaçlar
(örneğin, 5-fluorouracil veya imikimod) veya cerrahi çıkarma bulunmaktadır.
Aktinik keratozlardan kaçınmak ve korunmak için güneşten korunma önlemleri almak, cilt
muayenelerini düzenli olarak yaptırmak ve anormal cilt değişiklikleri ile ilgili bir dermatolog ile
görüşmek en önemli adımdır. Eğer aktinik keratozlar veya diğer cilt sorunları hakkında endişeleriniz
varsa, bir dermatolog ile görüşmek en iyi adımdır. Herhangi bir cilt rahatsızlığında olduğu gibi, uzman
bir sağlık profesyonelinin rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır.
Aktinik Keilit
Aktinik keilit, dudakların güneşe maruz kalması nedeniyle oluşan bir cilt lezyonudur. Güneş ışınlarına
uzun süre maruz kalmak, dudaklarda cilt kanseri öncesi değişikliklere yol açabilir. Genellikle alt
dudakta ve dudak kenarlarında ortaya çıkar.
Belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Dudak renk değişikliği: Dudaklar soluk veya kırmızımsı renkte olabilir.
Kuruluk ve soyulma: Dudaklar kuru ve pullu görünebilir, bazen yaralar veya kabuklar oluşabilir.
Ağrı veya yanma: Dudaklarda ağrı veya hafif yanma hissi olabilir.
Kalıcı dudak çizgileri: Dudak kenarlarında kalıcı çizgiler (maruz kalma hatları) görünebilir.
Aktinik keilit, cilt kanseri öncesi bir durumdur, yani kanserleşme riski taşıyan bir lezyondur. Erken
teşhis ve tedavi, kanser riskini azaltabilir. Tedavi seçenekleri, lezyonun büyüklüğü ve cilt
doktorunuzun önerilerine bağlı olarak değişebilir.
Aktinik keilit'i önlemek ve korunmak için aşağıdaki adımları atmak önemlidir:
Güneş koruması: Dudaklarınızı güneşin zararlı etkilerine karşı korumak için güneş kremi veya dudak balsamı kullanmak.
Giyim ve aksesuarlar: Geniş kenarlı şapka gibi aksesuarlarla dudaklarınızı korumak.
Gölge alanları tercih etmek: Güneşli saatlerde dışarıda uzun süre geçirmek yerine gölge yerlerde bulunmak.
Deri muayeneleri: Düzenli olarak deri muayeneleri yaptırmak ve dudaklardaki değişiklikleri takip etmek.
Eğer aktinik cheilitis veya diğer cilt sorunları hakkında endişeleriniz varsa, bir dermatolog ile
görüşmek en iyi adımdır. Herhangi bir cilt rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin
rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır.
Bowen Hastalığı (İnsitu Yassı Hücreli Karsinom)
Epidermis adı verilen derinin üst tabakasında ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır. Bowen hastalığı, henüz
derinin alt tabakalrına yayılmamış yassı hücreli karsinom aşamasını ifade eden bir terimdir.
Bowen hastalığı belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Lezyonlar tipik olarak pembe, kırmızı veya kahverengi renkte olabilir ve pullu veya kabuklu görünebilir.
Bowen hastalığı genellikle vücutta sırt, gövde ve bacaklar gibi alanlarında yerleşen yassı lezyonlar olarak gözlenirler.
Lezyonlar zamanla büyüyebilir ve ciltte kalınlaşma veya yüzeysel çatlaklar oluşturabilir.
Çok sayıda Bowen hastalığı lezyonu arsenik maruziyeti ile ilişkilendirilmiştir.
Bowen hastalığının yaşlanma ile birlikte görülme riski artabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha sık görülebilir.
Tedavi, lezyonların boyutuna ve yerine bağlı olarak değişebilir. Küçük lezyonlar genellikle dondurma
(kriyoterapi), elektrokoter (elektrokoterizasyon), lazer tedavisi veya cerrahi çıkarma gibi yöntemlerle
tedavi edilebilir. Daha büyük veya daha ciddi vakalarda, dermatologlar daha agresif tedavi seçenekleri düşünebilirler.
Bowen hastalığının tedavi edilmediğinde invaziv kansere dönüşme riski taşıdığını unutmamak
önemlidir. Bu nedenle, ciltte anormal lezyonlar veya değişiklikler fark edildiğinde bir dermatoloğa
başvurmak önemlidir. Herhangi bir cilt rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin
rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır.
Yassı Hücreli Karsinom
Yassı hücreli karsinom, cildin üst tabakası olan epidermiste ortaya çıkan hücrelerin anormal bir
şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu gelişir. Yassı hücreli karsinom genellikle güneşe maruz kalan
bölgelerde, özellikle yüz, kulaklar, dudaklar, boyun, eller ve kollarda görülme eğilimindedir.
Yassı hücreli karsinomun belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Kabuklu yara veya ülserasyon: Yara veya kabuklar, uzun süre iyileşmez veya kanar.
Kalın kabuklar veya yüzey değişiklikleri: Ciltte kalın veya kabuklu lezyonlar gelişebilir. Lezyonlar
genellikle yüzeyde kabarcıklar veya yarıklarla birlikte olabilir.
Kırmızı veya pembemsi nodüller: Ciltte kabarık veya düzensiz şekilli nodüller oluşabilir.
Hassaslık veya ağrı: Lezyonlar hassas olabilir veya ağrıya neden olabilir.
Yassı hücreli karsinom, genellikle yerel olarak yayılan bir kanser türüdür. Ancak, erken teşhis edilip
tedavi edilmezse, cildin altındaki dokulara ve lenf nodlarına yayılabilir. Tedavi genellikle cerrahi
müdahale ile başlar. Kanserin cilt yüzeyindeki tümörlerle sınırlı olduğu durumlarda, tümörün cerrahi
olarak çıkarılması yayılımı engelleyebilir. Daha ileri evrelerde ise radyoterapi veya kemoterapi gibi
tedavi seçenekleri de kullanılabilir.
Cilt sağlığınızı korumak ve cilt kanserlerine karşı korunmak için güneşten korunma önlemleri almak
(geniş kenarlı şapka giymek, güneş kremi kullanmak, gölgelik yerlerde bulunmak), cilt muayenelerini
düzenli olarak yaptırmak ve anormal cilt değişikliklerini doktorunuza bildirmek önemlidir. Eğer bir cilt
lezyonunuz hakkında endişeleriniz varsa, bir dermatolog ile görüşmek en iyi adımdır. Herhangi bir cilt
rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları
elde etmenizi sağlayacaktır.
Bazal Hücreli Kanser
Bazal hücreli kanser (bazal hücreli karsinom), cildin en yaygın görülen kanser türlerinden biridir. Cildin
üst tabakasında (epidermis) bulunan bazal hücrelerin kontrolsüz büyümesi sonucu ortaya çıkar.
Genellikle yavaş büyüyen ve nadiren vücuda yayılabilen bir kanser türüdür. En sık güneşe maruz kalan
bölgelerde gelişme eğilimindedir, ancak vücudun farklı bölgelerinde de görülebilir.
Bazal hücreli kanserin belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Pearly (inci benzeri) görünüm: Bazal hücreli kanser genellikle inci benzeri parlak bir yüzeye sahip olabilir.
Ülserasyon ve kanama: Yaraların veya kabukların uzun süre iyileşmemesi, kanamalar veya kabukların
düşmesi gibi belirtiler görülebilir.
İncelenme: Tümör çevresinde cilt incelmesi veya yüzeyde çukurlaşma olabilir.
Renk değişiklikleri: Tümörün rengi genellikle pembe, kırmızı, kahverengi veya siyah olabilir.
Bazal hücreli kanser genellikle iyi huylu olarak kabul edilir, çünkü çoğu durumda yayılmaz ve uzak
organlara sıçramaz. Tedavi genellikle cerrahi olarak tümörün çıkarılmasıyla yapılır. Cerrahi müdahale
yapılamayacak durumlarda, bazı yerel veya sistemik ilaç tedavileri de kullanılabilir.
Cilt sağlığınızı korumak ve cilt kanserlerine karşı korunmak için güneşten korunma önlemleri almak
(geniş kenarlı şapka giymek, güneş kremi kullanmak, gölgelik yerlerde bulunmak), cilt muayenelerini
düzenli olarak yaptırmak ve anormal cilt değişikliklerini doktorunuza bildirmek önemlidir. Eğer bir cilt
lezyonunuz hakkında endişeleriniz varsa, bir dermatolog ile görüşmek en iyi adımdır. Herhangi bir cilt
rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin rehberliği ve tavsiyeleri en iyi sonuçları
elde etmenizi sağlayacaktır.
Malign Melanom
Malign melanom, cildin pigment üreten hücreleri olan melanositlerden kaynaklanan cilt kanseridir.
Melanom, diğer cilt kanserlerine göre daha agresif bir türdür ve hızla yayılabilir. Genellikle derideki
pigmentasyonlu bölgelerde (özellikle benler veya normal cilt renginden farklı renkte lezyonlar ile)
başlar, ancak vücudun herhangi bir bölgesinde gelişebilir.
Malign melanomun belirtileri ve özellikleri şunlar olabilir:
Asimetri: Lezyonun iki yarısı simetrik değilse.
Sınırlar: Lezyonun sınırları düzensiz veya belirsiz olabilir.
Renk: Lezyon birden fazla renge sahip olabilir (siyah, kahverengi, mavi, beyaz gibi).
Çap: Genellikle 6 mm'den (bir kalem silgisi ucu kadar) büyük lezyonlar daha endişe verici olabilir.
Evrim: Lezyon zaman içinde değişiyor veya gelişiyorsa.
Malign melanom erken evrelerde yakalandığında tedavi şansı daha yüksektir. Ancak ilerlemiş
evrelerde, tedavi daha zorlu olabilir ve metastaz (diğer vücut bölgelerine yayılma) riski artar.
Tedavi seçenekleri, melanomun evresine, türüne ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.
Cerrahi çıkarma, lenf nodu çıkarılması, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve radyoterapi gibi
tedavi seçenekleri kullanılabilir.
Melanom riskini azaltmak ve erken teşhis etmek için aşağıdaki adımları atmak önemlidir:
1.Güneşten korunma önlemleri almak: Geniş kenarlı şapka, güneş kremi, gözlük ve uygun giyim kullanmak.
2.Deri muayeneleri: Düzenli olarak deri muayeneleri yaptırmak ve ciltteki anormal değişiklikleri takip etmek.
3.Benlerin izlenmesi: Benlerin büyüme, renk değişikliği veya kaşıntı gibi belirtilerini izlemek.
4. Risk faktörlerini bilmek: Ailede melanom öyküsü, açık ten rengi, çok sayıda atipik ben varlığı gibi
risk faktörlerini bilmek ve bu konuda dermatoloğunuz ile konuşmak.
Eğer melanom veya diğer cilt sorunları hakkında endişeleriniz varsa, bir dermatolog ile görüşmek en
iyi adımdır. Herhangi bir cilt rahatsızlığında olduğu gibi, uzman bir sağlık profesyonelinin rehberliği ve
tavsiyeleri en iyi sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır. Erken teşhis ve tedavi, özellikle melanomun
tedavi edilebilirliğini artırabilir.